روزنامه همدلی
1396/09/12
بهترین گزینههای پیشنهادی برای حبس روزنامهنگارها در خود قانون مطبوعات آمده است مرتضوی وقیحانهترین نگاه را به مطبوعات و اهل رسانه داشت
نعمت احمدی- آنچه که در حبسزدایی و استفاده از مجازاتهای جایگزین حبس مهم است، پذیرفتن اصل جایگزینی است. اینکه محمدی کشکولی به این موضوع اشاره کرده است که رویههای قضایی محاکم به سمت استفاده از مجازاتهای جایگزین حبس در قانون مجازات اسلامی است و همچنین اینکه محاکم قضائی این موضوع را وجهه همت خود قرار دادهاند، جای بسی شکر دارد و باید از اینکه محاکم هم در رویههای قضایی به این سمت و سو میروند و مجازاتها را با مجازاتهای تکمیلی جایگزین میکنند، به فال نیک گرفت.پیش از اینکه درباره موضوع مطروحه توسط این قاضی دادگاه مطبوعات درباره استفاده از مجازاتهای جایگزین حبس برای اهالی رسانه صحبت کنم، باید نقبی به مفهوم حبس و همچنین مجرم بزنم تا بگویم که بکار بردن مفهوم مجرم در معنای عام برای روزنامهنگار یا نویسنده که تمام تلاش و اوقاتش را صرف امورات فرهنگی میکند، چندان بایسته و شایسته این نام نیست. حبس برای مجرمانی که تقصیری دارند و یا از لحاظ تفسیری تخلفی انجام دادهاند میتواند وجههای داشته باشد اما روزنامهنگاران و نویسندگانی که بهخاطر نتیجه تحقیقات یا نتیجه اندیشیدنهای آنها و حتی اختلاف فکر، مجرم خوانده میشوند و حبس می شوند، کار مذموم و قابل نکوهشی است.
اکنون به موضوع حبسزدایی و استفاده از مجازاتهای جایگزین حبس خواهم پرداخت. با توجه به سابقهای که در امر وکالت و همچنین رشته تخصصی که دارم، سالهاست که در این باره نقدهایی را در رسانههای کثیرالانتشار انجام دادهام و گفتهام که برای جایگزینی حبس خاصی برای «مجرمان»، بهخصوص اهل رسانه، به قانون مطبوعات توجه کنید؛ چون قانون مطبوعات خود برای حبس مجرمان بهترین گزینه های پیشنهادی را دارد. آنگونه که از این قانون پیداست، پاسخ یا راهحل جرم مجرمان رسانهای را به سبک رسانهای ارائه کرده است. در فصل ششم قانون مطبوعات تحت عنوان جرایم در ماده 23 آمده است که:«هرگاه در مطبوعات مطالبی مشتمل بر توهین یا افترا، یا خلاف واقع و یا انتقاد نسبت به شخص (اعم از حقیقی یا حقوقی) مشاهده شود، ذینفع حق دارد پاسخ آن را ظرف یک ماه کتباً برای همان نشریه بفرستد و نشریه مزبور موظف است آنگونه توضیحات و پاسخها را در یکی از دو شمارهای که پس از وصول پاسخ منتشر میشود، در همان صفحه و ستون و با همان حروف که اصل مطلب منتشر شده است، مجانی به چاپ برساند، به شرط آنکه جواب از دو برابر اصل تجاوز نکند و متضمن توهین و افترا به کسی نباشد.» در اینجا به ذینفع این حق داده شده است که در همان رسانهای که به او توهین شده است، در قالب دو برابر مطلبی که علیه او نوشته شده است، از خود دفاع کند. آیا این به معنای جایگزینی حبس نیست؟ اگر هست چه نیازی به وضع دوباره قوانین دستوپاگیر است؟ جالب است که در همین ماده 23 چند تبصره نیز آمده است که استدلال ما را نسبت به این موضوع تحکیم میبخشد. از آوردن و ارجاع دادن به همه این تبصرهها خودداری میکنم و تنها به تبصره یک آن اشاره خواهم کرد. در تبصره یک ماده 23 بهصراحت آمده است که:«اگر نشریه علاوه بر پاسخ مذکور، مطالب یا توضیحات مجددی چاپ کند، حق پاسخگویی مجدد برای معترض باقی است. درج قسمتی از پاسخ به صورتی که آن را ناقص یا نامفهوم سازد و همچنین افزودن مطالبی به آن، در حکم عدم درج است و متن پاسخ باید در یک شماره درج شود.»
یکی از نمونههای شرمآور که در راستای «حبسزدایی و استفاده از مجازاتهای جایگزین حبس» انجام شده است، به زمانی برمیگردد که آقای مرتضوی در راس
دادگستری بود. به نظر من باید برای این شخص جایزه خاصی در نظر گرفته شود و به او هدیه کنند. البته جایزه برای کشف محیرالعقول یک قانون اقدامات تامینی و تربیتی که عبارت از تدابیر پیشگیرانه ناشی از واکنش جامعه برای جلوگیری از تکرار جرم از سوی «مجرمان خطرناک» است که بنا به حکم قانون و از طرف دادگاه درباره مجرمان اتخاذ و اعمال میشود. لذا به نظر میرسد که هدف از اقدامات تامینی و تربیتی بیشتر حمایت از جامعه و کنترل مجرم بوده تا مجازات وی.
زمانی که من وکیل آقای ماشاالله شمسالواعظین بودم، با این مسئله روبهرو شدیم که آقای مرتضوی قانون اقدامات تامینی و تربیتی را به مطبوعات نسبت دادند و ماشاالله شمسالواعظین را به زندان انداختند که در آن سال موجب بستهشدن برخی رسانههایی شد که ایشان مسئول آنها بود. جالب اینکه این قانون برای مجرمان و خلافکارانی بود که سوءپیشینه داشتند و بهعنوان مجرمان خطرناک شناخته میشدند. واقعا باید گفت که این چوب خداست که مرتضوی را در این وضعیت قرار داد، چون در آن موقع به فکر آبروی مردم و اهل مطبوعات نبود و عزم خود را بر منکوبکردن و زندانی کردن و مسدود کردن رسانههای مهم جزم کرده بود؛ وقیحانهترین نگاه را به مطبوعات و اهل رسانه داشت و از هر کوششی -که به یک نمونه از این تلاش و کوشش بیربط اشاره کردم- دریغ نمیداشت؛ در حالی که در قانون مطبوعات بهدرستی جایگزینهای خوبی برای حبس وضع شده که به نظر من در پیشگیری از جرم و کاهش جمعیت کیفری زندانها نیز دارای اهمیت است.
سایر اخبار این روزنامه
گزارش «همدلی» از صدور حکم دادگاه برای مطبوعات و اهل رسانه: محاکم قضائی تلاش میکنند روزنامهنگاران بیکار نشوند
بهترین گزینههای پیشنهادی برای حبس روزنامهنگارها در خود قانون مطبوعات آمده است مرتضوی وقیحانهترین نگاه را به مطبوعات و اهل رسانه داشت
مولاوردی: لایحه تشکیل نهاد ملی حقوق بشر تهیه است
رییس جمهور در اجتماع بزرگ مردم زابل مطرح کرد: نمیخواهیم بین ایران، دنیای عرب و جهان اسلام فاصله باشد
سازمان پزشکی قانونی اعلام کرد: بیش از 10هزار کشته در حوادث رانندگی امسال
دادستان تهران: اهمیت آب ایجاب میکند جرایم آن را جرم علیه نظم عمومی بنامیم
برای دور ماندن از سیاستزدگی، سینمای سیاسی حذف میشود
به بهانه افشای لیست بدهکاران عمده بانک سرمایه توسط محمود صادقی؛ اقدام علیه زدوبند و محافظهکاری
«ازبرعلی حاجوی» یا همان «ریزعلی خواجوی» که ما او را به عنوان «دهقان فداکار» میشناسیم از دنیا رفت
رییس جمهور در اجتماع بزرگ مردم زابل مطرح کرد: نمیخواهیم بین ایران، دنیای عرب و جهان اسلام فاصله باشد
رییس جمهور در اجتماع بزرگ مردم زابل مطرح کرد: نمیخواهیم بین ایران، دنیای عرب و جهان اسلام فاصله باشد
رییس جمهور در اجتماع بزرگ مردم زابل مطرح کرد: نمیخواهیم بین ایران، دنیای عرب و جهان اسلام فاصله باشد